Trứng chỉ có khả năng thụ tinh trong vài giờ mỗi chu kỳ – khoảng thời gian ngắn này quyết định khả năng mang thai. Trong hướng dẫn này, bạn sẽ tìm hiểu chu kỳ của mình diễn ra như thế nào, các phương pháp nhận biết rụng trứng chính xác và những lỗi cần tránh.
Hiểu các giai đoạn chu kỳ và hormone
- Kinh nguyệt (ngày 1–5): Niêm mạc tử cung bị bong ra, estrogen và progesterone ở mức thấp nhất.
- Giai đoạn nang trứng (ngày 1 đến rụng trứng): FSH kích thích nang trứng trưởng thành; estrogen tăng xây dựng lại niêm mạc tử cung.
- Rụng trứng (thường ngày 12–16): Đỉnh LH giải phóng trứng trưởng thành. Trứng có khả năng thụ tinh khoảng 12–24 giờ.
- Giai đoạn hoàng thể (khoảng 14 ngày): Progesterone từ thể vàng duy trì niêm mạc tử cung. Nếu không thụ tinh, nó giảm xuống và chu kỳ mới bắt đầu.
Tính toán ngày có khả năng thụ thai
Tinh trùng có thể sống đến năm ngày, trong khi trứng chỉ có khả năng thụ tinh khoảng 24 giờ. Do đó, khả năng cao nhất là trong sáu ngày trước và vào ngày rụng trứng 1.
- Công thức Knaus-Ogino: Ngày có khả năng thụ thai đầu tiên = chu kỳ ngắn nhất − 18; ngày có khả năng thụ thai cuối cùng = chu kỳ dài nhất − 11.
- Mẹo thực hành: Quan hệ tình dục mỗi hai đến ba ngày bao phủ toàn bộ khoảng thời gian, mà không gây thêm căng thẳng.
Theo dõi chu kỳ và kiểm tra rụng trứng
- Ứng dụng lịch: Hữu ích với chu kỳ đều, nhưng chỉ cung cấp ước lượng sơ bộ.
- Nhiệt độ cơ bản: Đo hàng ngày ngay sau khi thức dậy. Tăng 0,2–0,5 °C cho thấy rụng trứng đã xảy ra.
- Dịch nhầy cổ tử cung: Dịch nhầy trong, dẻo cho thấy khả năng thụ thai tối đa.
- Kiểm tra LH: Hiển thị sự tăng LH 24–36 giờ trước khi rụng trứng – lý tưởng cho chu kỳ không đều.
- Thiết bị đeo: Cảm biến đo nhiệt độ và biến đổi nhịp tim; nhờ AI, chúng đạt khoảng 90% độ chính xác dự đoán2.
Sử dụng que thử rụng trứng đúng cách
- Bắt đầu năm ngày trước ngày rụng trứng sớm nhất mà bạn dự đoán.
- Sử dụng nước tiểu buổi sáng thứ hai – cô đặc nhưng không để lâu quá.
- Giữ que thử trong dòng nước tiểu trong mười giây hoặc nhúng vào nước tiểu đã hứng; đọc kết quả theo hướng dẫn của nhà sản xuất.
- Lên kế hoạch quan hệ tình dục vào ngày thử và một lần nữa vào ngày tiếp theo.
Nhận biết các triệu chứng rụng trứng
- Dịch nhầy cổ tử cung trong suốt, có thể kéo sợi
- Đau nhẹ kéo ở vùng bụng dưới (đau giữa chu kỳ)
- Cổ tử cung cao hơn và cảm thấy mềm mại
- Nhiệt độ cơ bản tăng vào ngày tiếp theo
Không rụng trứng? Nguyên nhân và điều trị
Nguyên nhân phổ biến là PCOS, bệnh tuyến giáp hoặc suy hoàng thể. Hãy làm theo các bước sau:
- Theo dõi chu kỳ và kiểm tra tình trạng hormone (bao gồm cả tuyến giáp).
- Chuẩn hóa cân nặng và giảm căng thẳng.
- Nếu cần, hãy điều trị bằng Clomifen hoặc Letrozol để kích thích rụng trứng.
- Xem xét khám tại trung tâm hỗ trợ sinh sản cho IUI hoặc IVF nếu các biện pháp khác không đủ.
Những hiểu lầm và sự thật về rụng trứng
Truyền thuyết – Rụng trứng luôn xảy ra vào ngày thứ 14 của chu kỳ.
Sự thật: Rụng trứng thay đổi tùy theo độ dài giai đoạn nang trứng của bạn. Ngay cả với chu kỳ 28 ngày, nó có thể xảy ra từ ngày 10 đến 17; với chu kỳ khác, cửa sổ này cũng thay đổi.Truyền thuyết – Ai không cảm thấy đau giữa chu kỳ thì không rụng trứng.
Sự thật: Chỉ khoảng một phần ba phụ nữ cảm thấy đau nhói ở vùng bụng dưới. Việc không có cơn đau này không có nghĩa là rụng trứng không xảy ra.Truyền thuyết – Quan hệ hàng ngày làm tăng đáng kể khả năng mang thai.
Sự thật: Chu kỳ 2 đến 3 ngày là hoàn toàn đủ. Điều này giúp chất lượng tinh trùng ổn định, đồng thời vẫn bao phủ toàn bộ cửa sổ thụ thai.Truyền thuyết – Nhiệt độ cơ bản có thể dự đoán rụng trứng.
Sự thật: Sự tăng nhiệt độ cho thấy rụng trứng đã xảy ra. Để lập kế hoạch, các chỉ số dự báo như xét nghiệm LH hoặc quan sát dịch cổ tử cung phù hợp hơn.Truyền thuyết – Căng thẳng không ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.
Sự thật: Mức cortisol cao mãn tính có thể làm chậm hoặc ức chế đỉnh LH. Các bài tập thư giãn đều đặn đã được chứng minh cải thiện cơ hội mang thai.
Nguồn & tài liệu tham khảo thêm
- Wilcox AJ et al. Thời điểm quan hệ tình dục liên quan đến rụng trứng. N Engl J Med, 1995.
- Shilaih M et al. Cảm biến đeo được tiết lộ những thay đổi sinh lý theo chu kỳ kinh nguyệt. J Med Internet Res, 2019.
- van der Velden J et al. Các phương pháp tiếp cận sáng tạo trong theo dõi khả năng sinh sản, 2023.
- Tổ chức Y tế Thế giới. Tờ thông tin về Vô sinh, 2024.
Kết luận
Một sự kết hợp giữa ứng dụng lịch, xét nghiệm LH và nhiệt độ cơ bản cung cấp phương pháp đáng tin cậy nhất để tìm cửa sổ sinh sản của bạn. Hãy chú ý đến các tín hiệu cơ thể và ghi lại chu kỳ của bạn. Nếu dù đã cố gắng nhưng không có kết quả, việc khám bác sĩ sớm là hợp lý – y học sinh sản hiện đại cung cấp giải pháp phù hợp cho hầu hết mọi trở ngại.