Ang Chlamydia ay ang pinakamadalas na nagagamot na sexually transmitted infection (STI) sa Pilipinas at buong mundo. Ayon sa WHO, mahigit 129 milyon ang bagong kaso kada taon. Maraming Pilipino ang hindi nakakaalam na infected sila—dahil kadalasan walang sintomas—at puwedeng magdulot ng infertility kung hindi magamot.
Chlamydia: Sanhi & Paano Nakakahawa?
Ang sanhi ay bacteria na Chlamydia trachomatis. Nabubuhay ito sa lining ng urethra, cervix, rectum, at lalamunan. Nahahawa sa unprotected vaginal, anal, o oral sex. Puwede ring maipasa ng buntis sa baby (eye/lung infection).
Sintomas: Bakit Madalas Walang Palatandaan?
Ayon sa CDC, 70–95% ng babae at 50% ng lalaki ay walang sintomas. Kung meron, lumalabas ito 1–3 linggo matapos mahawa—madalas huli na para maiwasan ang komplikasyon.
Chlamydia sa Babae – Sintomas & Komplikasyon
Maagang palatandaan:
- Hindi normal na discharge (madilaw, mabaho)
- Pagdurugo sa pagitan ng regla o pagkatapos ng sex
- Sakit tuwing sex
- Pagkirot o burning sa pag-ihi
- Sakit sa puson o likod
Komplikasyon kung hindi magamot:
- PID (Pelvic Inflammatory Disease): impeksyon sa matris at fallopian tube
- Salpingitis: scarring ng fallopian tube, puwedeng magdulot ng infertility
- Infertility: hanggang 40% ng untreated cases
- Mataas na risk ng ectopic pregnancy, premature birth, o miscarriage
Chlamydia sa Lalaki – Sintomas & Epekto
Maagang sintomas:
- Malinaw o naninilaw na discharge mula sa ari
- Pagkirot o burning sa pag-ihi
- Pamamaga o sakit ng bayag
Komplikasyon:
- Epididymitis: pamamaga ng epididymis, may lagnat at sakit
- Prostatitis, urethral stricture
- Pababa ang sperm quality, puwedeng magdulot ng infertility
- Reactive arthritis: joint, mata, at balat na pamamaga
Note: Kahit walang sintomas, puwedeng makahawa—dapat magpagamot ang parehong partner.
Komplikasyon Kung Hindi Magamot
- Chronic pelvic pain
- Infertility (babae) o mababang fertility (lalaki)
- Eye/lung infection sa newborn
Paano Maiiwasan ang Chlamydia?
- Kondom: Pinakamabisang protection kung tama ang gamit
- Regular na test: CDC: annual screening para sa babae <25, depende sa risk para sa iba
- Limitahan ang partner, mag-test bago mag-sex
- Linisin ang sex toys, gumamit ng bagong condom
- Buntis: magpa-test sa unang trimester
Gamot: Bakit Doxycycline ang Standard?
Chlamydia ay nagagamot ng antibiotics. Bagong guidelines: Doxycycline (7 days) ang mas epektibo kaysa Azithromycin (single dose), dahil tumataas ang resistance sa Azithromycin (study). Rare ang resistance sa Doxycycline.
Paano Magpa-Test?
- NAAT/PCR: Pinaka-reliable, result 1–2 days
- Rapid test: 20 min, pero hindi kasing accurate
Sample:
- Babae: vaginal swab o unang ihi sa umaga
- Lalaki: "first-catch" urine, urethral swab kung may sintomas
Kailan Dapat Magpatingin sa Doktor?
Ayon sa WHO, kung walang pregnancy matapos 12 buwan ng unprotected sex (>35 years old: 6 buwan), magpa-check na. Madalas sanhi: untreated Chlamydia, endometriosis, hormonal imbalance.
- Hindi normal na discharge, pagkirot, o pagdurugo? → magpa-test agad
- Bagong partner, walang STI status? → magpa-test kayong dalawa
- Positive result? → sabay magpagamot, iwas sex ng 7 araw
Konklusyon
Ang Chlamydia ay madalas walang sintomas, pero puwedeng magdulot ng infertility. Regular na test, condom, at tamang antibiotics ay nakababawas ng risk ng komplikasyon. Mas madali ang prevention kaysa gamutin ang late effects—invest sa sexual health!