Bloedingen tijdens de zwangerschap kunnen aanstaande ouders behoorlijk ongerust maken. Hoewel een echte menstruatie in deze periode niet mogelijk is, kunnen verschillende vormen van bloeding optreden – van een onschuldig innestelingsspotting tot ernstige complicaties zoals een buitenbaarmoederlijke zwangerschap. Deze gids legt alle belangrijke oorzaken uit, belicht de typische symptomen, beschrijft de aanbevolen diagnostiek en geeft praktische tips voor hoe je het beste kunt handelen.
Waarom je niet ongesteld kunt zijn tijdens de zwangerschap
Een menstruatie ontstaat wanneer het verdikte baarmoederslijmvlies afsterft bij uitblijven van bevruchting. Tijdens de zwangerschap blijft dat slijmvlies intact om de embryo van voeding te voorzien. Elke bloeding in deze periode komt dus door andere oorzaken – niet door een reguliere cyclus.
Bloedingen versus menstruatie: hoe je ze herkent
Menstruatie: zwaarder, aanhoudende stroom gedurende 3–7 dagen, terugkerend in cycli, vaak gepaard met krampen.
Bloedingen in de zwangerschap: meestal lichte spotting, felrood tot donkerrood, duur van een paar uur tot enkele dagen, en onregelmatig van aard.
Snelle check: kleur, hoeveelheid & bijklachten interpreteren
Kleinere verschillen kunnen snel richting geven:
- Gebroken roze of bruin: vaak innestelingsspotting of hormonaal gerelateerd.
- Felrode spotting na seks of onderzoek: contactbloeding door een gevoelige baarmoedermond.
- Donkerrood, heviger, met weefselrestjes: kan duiden op een dreigend miskraam – medische controle nodig.
- Plots heftige bloeding met eenzijdige pijn of duizeligheid: verdenking van buitenbaarmoederlijke zwangerschap of placentacomplicatie – direct naar de eerste hulp.
Veelvoorkomende oorzaken van bloedingen tijdens de zwangerschap
Innestelingsspotting
Ongeveer 6–12 dagen na de bevruchting nestelt de blastocyste zich in het baarmoederslijmvlies, wat soms kleine bloedvaatjes kan doen barsten. Dit uit zich als een heel lichte roze of bruine spotting die niet langer dan twee dagen aanhoudt. Meer info bij ACOG (USA).
Hormonale “breakthrough” bloeding
Kortdurende hormonale schommelingen – vaak rond de verwachte menstruatiedatum – kunnen een milde doorbraakbloeding veroorzaken. Deze is korter en lichter dan een normale menstruatie en stopt vanzelf.
Contactbloeding
De baarmoedermond is tijdens de zwangerschap zeer goed doorbloed. Seks of een vaginaal onderzoek kan oppervlakkige bloedvaatjes raken, wat felrode bloedingen veroorzaakt die doorgaans binnen enkele uren stoppen.
Infecties & kleine verwondingen
Bacteriële vaginose, schimmelinfecties of kleine beschadigingen (bijvoorbeeld door tampongebruik) kunnen het slijmvlies irriteren. Een vaginaal uitstrijkje identificeert de veroorzaker en stuurt de behandeling. Zie NHS (VK).
Ernstige complicaties
Sommige bloedingen wijzen op acute situaties:
- Buitenbaarmoederlijke zwangerschap: meestal na 6 weken, sterke pijn aan één kant en flinke bloeding.
- Miskraam: krampende pijn, toenemende bloeding en weefselverlies.
- Placenta praevia of -loslating: felrode bloeding in het tweede of derde trimester – altijd spoed.
Bloedingen per trimester: hoe vaak komen ze voor?
Eerste trimester (0–12 weken)
Lichte bloedingen komen hier het meest voor – vaak door innesteling of hormonale schommelingen. Toch is controle belangrijk om complicaties uit te sluiten.
Tweede trimester (13–27 weken)
Bloedingen zijn zeldzamer. Treedt het op, dan onderzoeken artsen vooral de ligging van de placenta en de lengte van de baarmoedermond.
Derde trimester (28–40 weken)
Elke verse bloeding is potentieel ernstig – het kan duiden op voortijdige weeën of een loslatende placenta en vereist onmiddellijke ziekenhuisopname.
Onderzoeken: welke test toont wat aan?
Zorgverleners combineren meerdere onderzoeken om snel duidelijkheid te krijgen:
- Transvaginale echo: lokaliseert embryo, hartslag en placenta.
- Doppler-onderzoek: beoordeelt de bloedstroom in de baarmoeder en placenta.
- Laboratoriumonderzoek: seriële hCG-metingen, progesteron, volledig bloedbeeld en ontstekingsparameters.
- Vaginaal uitstrijkje: detecteert bacteriële of schimmelinfecties (richtlijn door RCOG).
Zelfmonitoring & eerste hulp
Merk je lichte bloedingen? Volg dan deze stappen:
- Observeer: noteer kleur, hoeveelheid en duur, en eventuele pijn, koorts of duizeligheid.
- Gebruik maandverband: vermijd tampons om bloedverlies beter te kunnen beoordelen.
- Rust uit: vermijd zware inspanning, intensief sporten en tillen.
- Zoek hulp: ga naar de kliniek of het ziekenhuis als de bloeding toeneemt, je weefsel verliest of je flauw voelt.
Conclusie
Bloedingen tijdens de zwangerschap kunnen beangstigend zijn, maar zijn vaak onschuldig. Aangezien een echte menstruatie niet kan voorkomen, moet iedere bloeding snel worden onderzocht om ernstige oorzaken uit te sluiten en zowel moeder als kind te beschermen.