Eiceldonatie is voor sommigen de meest realistische weg naar een zwangerschap. In Nederland is dit toegestaan en strikt gereguleerd. Deze gids legt uit: het medische verloop, het Nederlandse recht (registratie & afstammingsinformatie), gezondheid & risico’s, slagingskansen, kosten in euro’s, benodigde documenten, ethiek en actuele ontwikkelingen. Ook tonen we veilige, legale alternatieven en hoe RattleStork je in andere trajecten kan helpen.
Verloop & basis
De donor wordt hormonaal gestimuleerd; rijpe eicellen worden geoogst en in het lab bevrucht (IVF/ICSI). Afhankelijk van de kliniek wordt 1 embryo teruggeplaatst (SET is standaard), overige embryo’s kunnen worden ingevroren. De ontvanger draagt de zwangerschap; genetisch stamt het kind af van de donor.
Wettelijk kader in Nederland
De Wdkb (Wet donorgegevens kunstmatige bevruchting) garandeert voor donorkinderen toegang tot gegevens: vanaf 12 jaar niet-identificeerbare kenmerken; vanaf 16 jaar ook identificeerbare gegevens (naam, geboortedatum, woonplaats) via het centrale register. **Anonieme donatie is dus niet toegestaan.**
De behandeling valt verder onder de Embryowet en beroepsrichtlijnen (NVOG). Het stelsel hanteert het om-niet-principe: vergoeden van redelijke onkosten is toegestaan, maar betaling boven directe kosten is verboden.
cVergoeding zorg: bij de ontvanger vergoedt de basisverzekering doorgaans 3 IVF/ICSI-behandelingen per doorgaande zwangerschap tot circa 43 jaar; cryo-terugplaatsingen uit een verzekerde behandeling worden ook vergoed. Kosten van de donor zelf vallen niet onder het basispakket.
Afstamming & ouderschap
Ouderschap volgt uit de geboorte en de Nederlandse regels rondom erkenning/gezag. De donor krijgt geen juridisch ouderschap. Bewaar alle toestemmingen en behandelstukken zorgvuldig voor eventuele latere procedures.
Gezondheid & risico’s
Donor: meestal milde bijwerkingen; ernstig ovarieel hyperstimulatiesyndroom (OHSS) is zeldzaam en te beperken met moderne protocollen (GnRH-trigger, “freeze-all”).
Ontvanger: bij zwangerschappen na eiceldonatie komen hypertensieve aandoeningen (met name pre-eclampsie) relatief vaker voor; standaard is risicostratificatie, zo nodig lage-dosis ASA en strakke controle.
Screening donor & matching
Serieuze centra beoordelen anamnese, leeftijd/reserve (AMH), infectiestatus (HIV, HBV/HCV, syfilis), bloedgroep/Rhesus en vaak dragerschapspanels. Matching gebeurt op medische gronden en fenotype; alle stappen zijn traceerbaar en gedocumenteerd conform Nederlandse/EU-eisen.
Slagingskansen
Internationale registraties tonen bij donoreicellen vaak 45–55% klinische zwangerschap per embryo-transfer, afhankelijk van leeftijd/gezondheid donor, laboratoriumkwaliteit, embryo-kwaliteit, aantal transfers en uteriene factoren. Let op definities (per cyclus, per transfer, live birth).
Landenvergelijk 2025 – modellen, pakketten, prijzen
Indicatief; pakketten, juridische routes en wachttijden verschillen per kliniek. De NL-rij staat in € en weerspiegelt het om-niet-stelsel en de zorgvergoedingen voor de ontvanger.
| Land | Donormodel | Recht/transparantie | Typisch pakket | Richtprijs* (excl. reis) | Wachttijd | Opmerking |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Nederland | open (geen anonimiteit) | Wdkb + Embryowet | IVF/ICSI + 1 transfer | € 6.000–€ 10.000† | kort–midden | basisverzekering: 3 IVF/ICSI bij ontvanger |
| Spanje | vaak anoniem | register/traceerbaarheid | IVF/ICSI + 1–2 transfers | € 7.000–€ 11.000 | kort | grote donorpool |
| Tsjechië | vaak anoniem | kliniekafhankelijk | IVF/ICSI + 1 transfer | € 6.000–€ 9.000 | kort | snel ingepland |
| Griekenland | overwegend anoniem | rechterlijk/administratief | IVF/ICSI + cryo | € 6.500–€ 10.000 | midden | documenten vroeg rond |
| Portugal | open | nationaal register | IVF/ICSI + 1–2 transfers | € 7.000–€ 11.000 | midden | afstammingsrecht op 18 |
| Frankrijk | open (kindrechten) | geen anonimiteit sinds 2022 | IVF/ICSI + register | € 7.000–€ 11.000 | midden–lang | gedeeltelijke vergoeding ≤ ±43j |
| Bulgarije | vaak anoniem | quota per donor | IVF/ICSI | € 5.500–€ 8.500 | kort | lokaal kader checken |
| Georgië | liberaal | kader in beweging | IVF/ICSI + contracten | € 5.000–€ 8.000 | kort | rechtszekerheid |
| Oekraïne | liberaal | volatiel | IVF/ICSI | € 5.000–€ 8.000 | midden | politiek risico |
| Israël | sterk gereguleerd | vergunning vereist | IVF/ICSI + commissie | € 9.000–€ 12.000 | midden | strikte criteria |
| VS | open | staat + FDA | IVF/ICSI + uitgebreide tests | ≥ $ 20.000 | kort | duurste totaal |
| Canada | altruïstisch | AHRA + SSOR | IVF/ICSI + onkosten | $ 25.000–$ 45.000 CAD | midden | provinciaal verschillend |
| Japan | vaak anoniem | beperkte inzage | IVF/ICSI | € 8.000–€ 12.000 | midden | praktijk varieert |
*Richtprijzen exclusief medicatie, reis/verblijf, optionele genetica (bijv. PGT-A), cryokosten en latere transfers. In Europa geldt traceerbaarheid via de Single European Code.
†NL-range gebaseerd op openbare tarieven en marktvergelijkingen; controleer altijd bij je centrum.
Totaalkosten realistisch plannen
Reken in Nederland voor een volledig traject vaak op € 6.000–€ 10.000+ voor kliniek- en labkosten bij eiceldonatie (excl. medicatie, vertalingen, eventuele extra transfers). De basisverzekering vergoedt het ontvangersdeel van IVF/ICSI (voorwaarden/limieten), maar niet de kosten van de donor zelf; onkosten mogen doorgaans worden vergoed binnen het om-niet-principe. Kansen nemen cumulatief toe over meerdere transfers.
Documenten & vervolgzorg
Essentieel: compleet medisch dossier (stimulatie, lab/embryologie), ondertekende toestemmingen, donorinformatie conform Wdkb, transferverslagen, relevante labuitslagen en vaccinatiestatus. Bij buitenlandse behandeling: officiële vertalingen. Een volledig, verifieerbaar dossier versnelt vervolgzorg in NL.
Ethiek & kinderrechten
Kernpunten: vrijwillige, drukvrije toestemming; bescherming donor (medisch/sociaal); transparantie over genetische herkomst; langjarige documentatie en veilige gegevensbewaring. In NL staat het recht van het kind op afstammingsinformatie centraal, met toegang tot identificeerbare gegevens vanaf 16 jaar. Er lopen evaluaties over passende leeftijdsgrenzen en uitwerking.
Ontwikkelingen (2025)
Doorlopende evaluaties van de Wdkb (leeftijdsgrenzen, informatie-uitwisseling) en actualisatie van beroepsstandpunten (NVOG). Daarnaast aandacht voor wachttijden, transparantie over uitkomsten en de verhouding tussen publieke vergoedingen en eigen betalingen.
Legale alternatieven NL
Zaaddonatie: wijd beschikbaar met uitgebreide screening en documentatie; geen anonimiteit voor het kind op termijn.
Embryodonatie: beperkt, in strikte kaders; intensieve medische en juridische begeleiding vereist.
Fertiliteitspreservatie (eicellen invriezen): toegestaan voor eigen toekomstig gebruik; donatie aan derden valt onder het om-niet-principe en de Wdkb-regels.
Belangrijk & alternatief met RattleStork
RattleStork biedt geen eiceldonatie aan en bemiddelt daarin niet. Als veilig, legaal alternatief in Nederland helpen we je starten met zaaddonatie — met geverifieerde profielen, praktische gidsen en verwijzingen naar betrouwbare organisaties. Zo blijven medische veiligheid, documentatie en kinderrechten centraal staan.
Kliniek-checklist (kort & praktisch)
- Rechtszekerheid: Wdkb/Embryowet, geen anonimiteit, goede dossiervorming en traceerbaarheid.
- Donorscreening: infecties, dragerschap, AMH/leeftijd, psychologische begeleiding.
- Labkwaliteit: embryologieteam, transparante uitkomsten, blastocyst/kryo-protocollen.
- Veiligheid: OHSS-preventie, eenlingbeleid (SET), pre-eclampsie-preventie.
- Contracten & stukken: ondertekende toestemmingen, zo nodig beëdigde vertalingen, compleet dossier.
- Budget & logistiek: medicatie, extra transfers, aanvullende services; duidelijkheid over verzekerde en onverzekerde onderdelen.
Wanneer naar de arts
Altijd vooraf: persoonlijke risico- en medicatie-check, comorbiditeiten, obstetrische risico’s, zo nodig ASA-profylaxe en bloeddrukmonitoring. Leg ook de zwangerschap-en-na-zorg in NL vast.
Conclusie
In Nederland is eiceldonatie legaal, goed vastgelegd en zonder anonimiteit voor het kind. Succes hangt af van rechtszekerheid, laboratoriumkwaliteit, zorgvuldige medische begeleiding en een realistisch budget over meerdere transfers. Met volledige documentatie verhoog je veiligheid en kans op succes.
Verdere informatie (gecurateerd): Rijksoverheid – donorgegevens (12/16 jaar) • NVOG-standpunt • Freya – vergoedingen • Zorginstituut – verzekerde zorg • Amsterdam UMC – tarieven.