sperm bağışçısı olmak mı istiyorsunuz? Türkiye'de katkınız, bekar kadınların, LGBTQ+ çiftlerin ve kısırlık sorunu yaşayan heteroseksüel çiftlerin çocuk sahibi olma hayalini gerçeğe dönüştürmelerine yardımcı olabilir. Bu 2025 rehberinde yasal gereksinimler, tıbbi standartlar, adım adım süreç, düzenleyici çerçeve ve ücretlendirme özetlenmektedir.
Neden sperm bağışçısı olmalısınız? Motivasyon ve avantajlar
- Altruist bir eylem: Başkalarına ebeveyn olma şansı tanıyorsunuz.
- Ücretsiz tam sağlık taraması: Fizik muayene, HIV, hepatit B/C ve sifiliz testleri, kariotip ve spermiogram dahil.
- Masraf geri ödemesi: Klinikler genellikle ulaşım ve zaman için ₺1.000 – ₺2.000 arasında ödeme yapar.
- Gizlilik garantisi: Kimliğiniz gizli tutulur; doğan çocuk yalnızca 18 yaşından sonra kimliğinizi ifşa etmeyen bilgileri alabilir.
Gereksinimler: yaş, sağlık ve taahhüt
Türkiye Sağlık Bakanlığı onaylı ve TÜMÜD Derneği üyesi klinikler aşağıdaki kriterleri uygular:
- Yaş: 18–35 yaş (bazı klinikler 40'a kadar kabul eder).
- Sağlık: VKİ < 30, HIV/hepatit/sifiliz yok, genetik ciddi hastalık bulunmamalı.
- Psikolojik değerlendirme: Olumlu uzman görüşü ve bilgilendirilmiş onam belgesi.
- Taahhüt: 10–25 bağış, her bağıştan önce 2–3 gün cinsel perhiz.
Tıbbi standartlar ve karantina
Her örnek en az 15 milyon sperm/mL ve ≥ %32 progresif hareketliliğe sahip olmalı (WHO Laboratuvar El Kitabı). Örnekler –196 °C'de kriyoprezervasyona tabi tutulur ve 180 gün karantinada kalır; ardından enfeksiyon testleri tekrarlanarak klinik kullanıma onaylanır.
Bağış sürecinin adımları
- Kayıt ve ön görüşme: Online form doldurma ve tıbbi ekip ile ilk görüşme.
- Ön tarama: Kan, idrar ve sperm testleri ile kapsamlı tıbbi değerlendirme.
- Örnek verme: Haftada 1–2 klinik ziyareti; her örnek öncesi 2–3 gün perhiz.
- Kriyoprezervasyon: Örneklerin viallara bölünmesi ve sıvı azotla saklanması.
- Karantina ve son testler: 180 gün sonra enfeksiyon testlerinin tekrarı ve uygun örneklerin serbest bırakılması.
- Kapanış ve uzatma: Standart 10–25 bağış döngüsü, klinik onayı ile uzatma imkanı.
RattleStork ile bağış – esnek seçenek
RattleStork, bağışçıları ve ebeveyn adaylarını Türkiye genelinde evde inseminasyon için buluşturur. Bağışçı, deneme sayısını ve iletişim koşullarını belirler; platform güvenli iletişim sağlarken tıbbi ve yasal işlemleri kendiniz yönetirsiniz.
Ücretlendirme ve vergi hususları
Bağış eylemi altruist olmakla birlikte masraf tazminatı (ulaşım ve zaman) belge karşılığında gelir vergisinden istisnadır. Faturaları saklayarak Vergi Usul Kanunu kapsamında vergi muafiyeti sağlayabilirsiniz.
Hazırlık ve pratik ipuçları
- Her örnek öncesi 2–3 gün perhiz.
- Alkol ve sigarayı azaltın; 6–8 haftalık sağlıklı alışkanlıklar sperm kalitesini artırır.
- Çinko, folik asit ve omega-3 açısından zengin diyet.
- Hafif egzersiz ve yeterli uyku stres seviyesini düşürür.
- Kimlik belgesi ve tıbbi kayıtları yanınızda bulundurun.
Hızlı kontrol listesi: Uygun musunuz?
- ✓ 18–35 yaş (bazı kliniklerde 40’a kadar)
- ✓ VKİ < 30
- ✓ Enfeksiyon veya ciddi genetik hastalık yok
- ✓ 10–25 bağışa hazır
- ✓ 180 gün karantina kabulü
- ✓ Gizlilik, 18 yaş sonrası tanımlayıcı olmayan verilere erişim
Özet
2025’te Türkiye'de sperm bağışçısı olmak, Sağlık Bakanlığı düzenlemeleri ve klinik onaylarıyla güvenli bir süreçtir. Gereksinimleri yerine getirip adımları takip ederek birçok aileye yardımcı olabilir, adil ücret alabilir ve yasal koruma altında olabilirsiniz.