Ενδοτραχηλική σπερματέγχυση (ICI): Η ήπια μέθοδος για οικογενειακό σχεδιασμό

Profilbild des Autors
γράφει η Zappelphilipp Marx27 Μαΐου 2025
Απεικόνιση: Οικιακή σπερματέγχυση – σύριγγα με σπέρμα για ICI

Η ενδοτραχηλική σπερματέγχυση (ICI) προσφέρει σε ζευγάρια και άτομα μια ήπια, ευέλικτη και οικονομική επιλογή για οικογενειακό σχεδιασμό. Αυτό το άρθρο εξηγεί πρακτικά πώς λειτουργεί η ICI, ποια είναι τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα – και τι πρέπει να προσέξεις πριν την πρώτη εφαρμογή.

Τι είναι η ενδοτραχηλική σπερματέγχυση (ICI) και πώς λειτουργεί;

Στην ενδοτραχηλική σπερματέγχυση το φρέσκο ή αποψυγμένο σπέρμα τοποθετείται με σύριγγα χωρίς βελόνα ή ειδικό κύπελλο όσο πιο κοντά γίνεται στον τράχηλο της μήτρας. Η διαδικασία μπορεί να γίνει σε ιατρείο, με βοήθεια μαίας, ή στο σπίτι σε οικείο περιβάλλον.

Μετά την τοποθέτηση του σπέρματος, η λήπτρια καλό είναι να παραμείνει ξαπλωμένη για 15–30 λεπτά ώστε τα σπερματοζωάρια να ανέβουν ευκολότερα στη μήτρα με τη βοήθεια της βαρύτητας και των μυϊκών συσπάσεων.

Ορισμένες πηγές αναφέρουν ως ενδοκολπική σπερματέγχυση (IVI) τις οικιακές μεθόδους όπου το σπέρμα δεν φτάνει τόσο κοντά στον τράχηλο. Οι δύο όροι χρησιμοποιούνται συχνά εναλλακτικά.

Γιατί να επιλέξεις ενδοτραχηλική σπερματέγχυση;

Η ICI συνδυάζει ιδιωτικότητα και χαμηλό κόστος με ελάχιστη ιατρική παρέμβαση. Είναι κατάλληλη για ήπια προβλήματα γονιμότητας ή όταν χρησιμοποιείται σπέρμα δότη χωρίς άμεση ανάγκη για κλινική.

Σημαντικές προϋποθέσεις πριν την ICI

Απαραίτητη είναι η υγεία του αναπαραγωγικού συστήματος (διαβατές σάλπιγγες) και η σωστή παρακολούθηση του κύκλου. Χρησιμοποίησε τεστ ωορρηξίας ή εφαρμογές για να βρεις το βέλτιστο timing. Για σπέρμα δότη προτιμάται πλυμένο δείγμα (μειωμένος κίνδυνος λοίμωξης), αν είναι ανεκτό.

  • Ιατρικός έλεγχος: Γενική υγεία και ενημερωμένο ιστορικό εμβολιασμών.
  • Γενετικός έλεγχος: Ιδιαίτερα σημαντικός σε ανώνυμη ή ιδιωτική δωρεά.
  • Νομικά θέματα (Γερμανία/Αυστρία/Ελβετία): Οικιακή ICI με ξένο σπέρμα μπορεί να δημιουργήσει νομικές αβεβαιότητες για πατρότητα και διατροφή. Στη Γερμανία η ιατρικά εποπτευόμενη δωρεά είναι πιο ασφαλής.
  • Εξοπλισμός: Στείρο κύπελλο, σύριγγα/καθετήρας χωρίς βελόνα, γάντια, φιλικό προς τη γονιμότητα λιπαντικό, αντισηπτικό.

Κίνδυνοι & ασφάλεια στην οικιακή ICI

  • Κίνδυνος λοίμωξης: Μη στείρος εξοπλισμός ή μη επεξεργασμένο σπέρμα μπορεί να μεταδώσει βακτήρια/ιούς (HIV, ηπατίτιδα Β, χλαμύδια).
  • Τραυματισμός: Λανθασμένη χρήση καθετήρα μπορεί να τραυματίσει τον κόλπο ή τον τράχηλο.
  • Λάθος timing: Χωρίς σωστή παρακολούθηση κύκλου μειώνεται η πιθανότητα επιτυχίας.
  • Ψυχολογική επιβάρυνση: Επαναλαμβανόμενες αποτυχίες μπορεί να προκαλέσουν στρες – μην διστάσεις να ζητήσεις επαγγελματική υποστήριξη.

Συμβουλές για αύξηση της επιτυχίας

  • Ακριβής παρακολούθηση κύκλου (βασική θερμοκρασία, τεστ LH, εφαρμογή ωορρηξίας).
  • Βελτίωση ποιότητας σπέρματος: 2–3 μέρες αποχή, διακοπή καπνίσματος/αλκοόλ, ισορροπημένη διατροφή.
  • Χρήση λιπαντικού φιλικού προς τη γονιμότητα.
  • Ήπια ανύψωση λεκάνης ή πόδια ψηλά – βοηθά τη μεταφορά σπέρματος.
  • Οργασμός μετά την τοποθέτηση του σπέρματος ίσως βοηθά μέσω συσπάσεων (περιορισμένη τεκμηρίωση).

Σύγκριση μεθόδων γονιμοποίησης

  • ICI / IVI – Οικιακή σπερματέγχυση
    Το σπέρμα τοποθετείται με σύριγγα ή κύπελλο μπροστά από τον τράχηλο. Κατάλληλο για ήπια προβλήματα γονιμότητας ή δωρητή σπέρματος. Χαμηλό κόστος, μέγιστη ιδιωτικότητα.
  • IUI – Ενδομήτρια σπερματέγχυση
    Πλυμένα σπερματοζωάρια τοποθετούνται με καθετήρα απευθείας στη μήτρα. Ιδανικό για μέτρια ανδρικά προβλήματα, εμπόδια στον τράχηλο ή ανεξήγητη υπογονιμότητα. Απλή κλινική μέθοδος, μέσο κόστος.
  • IVF – Εξωσωματική γονιμοποίηση
    Πολλαπλά διεγερμένα ωάρια γονιμοποιούνται στο εργαστήριο με επεξεργασμένο σπέρμα. Πρότυπο για απόφραξη σαλπίγγων, ενδομητρίωση ή αποτυχία IUI. Υψηλότερα ποσοστά επιτυχίας, υψηλότερο κόστος.
  • ICSI – Μικρογονιμοποίηση σπέρματος
    Ένα σπερματοζωάριο εγχύεται μικροχειρουργικά στο ωάριο. Λύση ακριβείας για σοβαρή ανδρική υπογονιμότητα ή TESE. Ακριβότερη μέθοδος, αλλά η καλύτερη επιλογή σε χαμηλή ποιότητα σπέρματος.

Βήμα-βήμα: Πώς γίνεται η ICI

  1. Συλλογή σπέρματος: Στείρο κύπελλο, χωρίς μολύνσεις.
  2. Προετοιμασία σύριγγας: Στείρα σύριγγα/καθετήρας χωρίς βελόνα.
  3. Θέση σώματος: Ξαπλωμένη, λεκάνη ελαφρώς ανυψωμένη.
  4. Εισαγωγή σύριγγας: Αργά μέχρι κοντά στον τράχηλο.
  5. Έγχυση: Το σπέρμα εγχύεται απαλά.
  6. Προαιρετικά: Οργασμός για συσπάσεις μήτρας.
  7. Ξεκούραση: 20–30 λεπτά ξαπλωμένη.

Πλεονεκτήματα & μειονεκτήματα

Πλεονεκτήματα:
  • Χαμηλότερο κόστος από IUI/IVF
  • Ιδιωτικότητα και λιγότερο στρες
  • Ευέλικτος προγραμματισμός χωρίς ραντεβού σε κλινική
  • Δεν απαιτείται ορμονική διέγερση
Μειονεκτήματα:
  • Χαμηλότερο ποσοστό επιτυχίας από IUI/IVF
  • Δεν υπάρχει άμεση ιατρική βοήθεια σε επιπλοκές
  • Απαιτεί ακριβή παρακολούθηση κύκλου
  • Νομικές αβεβαιότητες σε ιδιωτική δωρεά σπέρματος

Ποσοστά επιτυχίας της ενδοτραχηλικής σπερματέγχυσης

Το ποσοστό επιτυχίας εξαρτάται από την ηλικία και την υγεία:

  • < 35 ετών: 10–20 % ανά κύκλο (μέσος όρος ~15 %).
  • 35–40 ετών: περίπου 10 % ανά κύκλο.
  • > 40 ετών: 5 % ή λιγότερο ανά κύκλο.

Πολλαπλοί διαδοχικοί κύκλοι αυξάνουν σημαντικά τη συνολική πιθανότητα εγκυμοσύνης.

Πότε να ζητήσεις ιατρική βοήθεια;

  • < 35 ετών: μετά από 6–12 ανεπιτυχείς κύκλους ICI.
  • 35–40 ετών: μετά από 6 κύκλους.
  • > 40 ετών: νωρίς συμβουλή γονιμότητας.
  • Σε γνωστή ενδομητρίωση, PCOS ή σοβαρά προβλήματα σπέρματος, άμεση επικοινωνία με ειδικό.

Επιστημονικές πηγές & μελέτες

Συμπέρασμα: ICI – Αποτελεσματική, ευέλικτη και οικονομική

Η ενδοτραχηλική σπερματέγχυση είναι μια δοκιμασμένη μέθοδος για όσους θέλουν οικογενειακή λύση με αυτονομία και χαμηλό κόστος. Με σωστή προετοιμασία, ρεαλιστικές προσδοκίες και ελαχιστοποίηση κινδύνων, η ICI μπορεί να είναι σημαντικό βήμα προς το επιθυμητό παιδί.

Συχνές ερωτήσεις (FAQ)

Στην κλασική IVF τα ωάρια και τα σπερματοζωάρια απλώς τοποθετούνται μαζί στο εργαστήριο – η γονιμοποίηση γίνεται αυτόματα. Στην ICSI, ένα σπερματοζωάριο εγχύεται απευθείας στο ωάριο με μικροπιπέτα, παρακάμπτοντας προβλήματα κινητικότητας ή μορφολογίας.

Σοβαρό OAT-σύνδρομο, αζωοσπερμία με TESE/micro-TESE, υψηλή θραύση DNA, αντισώματα κατά σπερματοζωαρίων, αποτυχία γονιμοποίησης μετά από IVF ή πολύ χαμηλός αριθμός φυσιολογικών σπερματοζωαρίων (< 1 εκατ./ml).

Γερμανία: 7.500–10.000 € ανά κύκλο διέγερσης (ICSI επιπλέον 400–1.000 €, δεν καλύπτεται από ταμεία).
Αυστρία: Το IVF-Fonds καλύπτει το 70 % έως τα 40.
Ελβετία: Κυρίως ιδιωτική πληρωμή, ορισμένες ασφαλίσεις καλύπτουν φάρμακα/TESE.

Γονιμοποίηση 70–80 % των ωαρίων.
Κλινική εγκυμοσύνη ανά μεταφορά: 45–55 % (< 35 ετών), 35–45 % (35–37 ετών), 25–30 % (38–40 ετών), < 15 % (> 40 ετών).
Συνολικό ποσοστό «baby-take-home» ανά κύκλο (με κρυομεταφορές) μπορεί να ξεπεράσει το 60 % σε νεαρά ζευγάρια.

10–30 % παρουσιάζουν σφάλματα ενεργοποίησης, ανώριμη χρωματίνη ή κυτταροπλασματικές ανωμαλίες. Η γονιμοποίηση εξαρτάται όχι μόνο από το σπερματοζωάριο αλλά και από την ποιότητα του ωαρίου.

Όχι, αν βρεθούν βιώσιμα σπερματοζωάρια, τα ποσοστά γονιμοποίησης και εγκυμοσύνης είναι αντίστοιχα με ICSI από εκσπερμάτιση – αρκεί το εργαστήριο να έχει εμπειρία στην επεξεργασία.

Τα δεδομένα είναι ανάμεικτα. Σε έντονη τερατοζωοσπερμία ή υψηλή θραύση DNA, η μεγέθυνση 6.000x (IMSI) ή η επιλογή με υαλουρονικό (PICSI) μειώνει ελαφρώς τις αποβολές, αλλά δεν εγγυάται υψηλότερη επιτυχία.

Σε ≥ 35 ετών, επαναλαμβανόμενες αποβολές ή πολλαπλές αποτυχίες ICSI, ο έλεγχος ανευπλοειδιών μειώνει τις αποβολές και επιταχύνει την επίτευξη εγκυμοσύνης. Στη Γερμανία μόνο με έγκριση επιτροπής δεοντολογίας.

Ο κίνδυνος εξαρτάται από τον αριθμό των εμβρύων που μεταφέρονται, όχι από τη μέθοδο γονιμοποίησης. Η μεταφορά ενός εμβρύου κρατά το ποσοστό διδύμων < 5 %.

Ναι – το OHSS σχετίζεται με τη διέγερση, όχι με την ICSI. Πρωτόκολλο ανταγωνιστών, GnRH-trigger και Freeze-all μειώνουν τον κίνδυνο.

Οι μελέτες δείχνουν ελαφρώς αυξημένο (απόλυτο < 1 %) κίνδυνο για σύνδρομα imprinting (π.χ. Beckwith-Wiedemann, Angelman). Το απόλυτο ρίσκο παραμένει πολύ χαμηλό.

Διέγερση 8–12 μέρες → ωοληψία (ημέρα 0) → εμβρυομεταφορά (ημέρα 5, βλαστοκύστη). Από την έναρξη του κύκλου έως το τεστ εγκυμοσύνης περίπου 4 εβδομάδες.

2–4 μέρες αποχής βελτιστοποιούν τον όγκο και την κινητικότητα.

BMI 20–30, διακοπή καπνίσματος/αλκοόλ (< 5 μονάδες/εβδομάδα), διατροφή πλούσια σε ωμέγα-3, καθημερινή φολικό οξύ (400 μg) & βιταμίνη D, μέτρια άσκηση, μείωση στρες.

Στους άνδρες, 3 μήνες συμπληρώματα (CoQ10 300 mg/ημέρα, L-καρνιτίνη 2 g/ημέρα) βελτιώνουν την κινητικότητα. Μέτρια τεκμηρίωση – πάντα με ιατρική συμβουλή.

Η σύγχρονη υαλοποίηση (vitrification) προσφέρει ίσα ποσοστά εμφύτευσης και ζωντανών γεννήσεων. Η κρυομεταφορά έχει λιγότερη ορμονική επιβάρυνση και μηδενικό κίνδυνο OHSS.

Συνδυασμός ήπιας διέγερσης (150–225 IU/ημέρα) και μεταφοράς ενός εμβρύου για μείωση OHSS, διδύμων και κόστους – κατάλληλο για γυναίκες με καλή πρόγνωση.

Αν βρεθούν σπερματοζωάρια, η γονιμοποίηση φτάνει 60–70 %. Τα ποσοστά εγκυμοσύνης ανά μεταφορά είναι αντίστοιχα με ICSI από εκσπερμάτιση.

Σε σοβαρό ανδρικό παράγοντα συνιστώνται: έλεγχος AZF, CFTR-panel, καρυότυπος. Θετικά ευρήματα επηρεάζουν τη θεραπεία και τη γενετική συμβουλευτική.

Εξειδικευμένοι ψυχολόγοι γονιμότητας, online κοινότητες (RattleStork-Community), τηλεφωνική γραμμή Kinderwunsch (Γερμανία) και ομάδες αυτοβοήθειας.